Komorowski i Kaczyński dzielą Polskę dokładnie na pół

Kandydat i politycy, a także wyborcy Platformy Obywatelskiej mogli wreszcie otworzyć "dużego szampana", natomiast sympatykom Jarosława Kaczyńskiego pozostała świadomość świetnego wyniku, dobrze rokującego przed jesiennymi wyborami samorządowymi oraz parlamentarnymi w 2011 r.

Tegoroczne starcie wyraźnie potwierdziło utrwalony w ostatnich latach podział na zachód głosujący na kandydata PO oraz wschód tradycyjnie opowiadający się za politykiem PiS. Nic nie zmieniło się też, jeżeli za główne kryterium przyjmiemy miejsce zamieszkania. Wieś i małe miasteczka poparły Jarosława Kaczyńskiego, marszałek Sejmu uzyskał dużą przewagę w miastach. - Mamy do czynienia z Polską miast i wsi. Można powiedzieć: liberalną i solidarną, przez co Polskę popierającą PO i PiS - ocenia dr Norbert Maliszewski, psycholog społeczny UW.

Miasta i zachód dla PO
Bronisław Komorowski rekordowe poparcie otrzymał w woj. lubuskim. Kandydata Platformy poparło tam prawie 67 proc. głosujących. Równie przygniatającą przewagę marszałek Sejmu osiągnął w woj. zachodniopomorskim, pomorskim i opolskim (64-65 proc. poparcia). Komorowski ponad 60 proc. głosów zdobył także w woj. dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim.
Z kolei bastiony Jarosława Kaczyńskiego to Podkarpacie, Lubelszczyzna i ziemia świętokrzyska. W województwie graniczącym ze Słowacją i Ukrainą prezes PiS uzyskał aż 65,7 proc. głosów, natomiast w woj. lubelskim prawie 63 proc.

Ciekawie wypada zestawienie poparcia wsi i miast bez uwzględnienia ilości mieszkańców. Na wsi wygrywa Kaczyński 59 proc. do 41 proc., w miastach w praktycznie identycznym stosunku zwycięża Komorowski. Przewaga lidera PiS utrzymuje się do miejscowości poniżej 20 tys. mieszkańców. Kandydat PO zaczyna zyskiwać właśnie od tego poziomu, aż do wyraźnej dominacji w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców. Tam Komorowski wygrał w stosunku 64 proc. do 35 proc.

Bronisław Komorowski wygrał we wszystkich stolicach województw poza Lublinem. Najwyższe poparcie uzyskał w Opolu, gdzie na marszałka Sejmu zagłosowało 73,7 proc. wyborców. Tylko o półtora procent mniej Komorowski zdobył w Poznaniu - 72,3 proc. Zdecydowane zwycięstwa polityka Platformy to także Gdańsk (67,8 proc.), Olsztyn (66,9 proc.), Gorzów Wielkopolski (66 proc.) i Bydgoszcz (65,2 proc.). W Warszawie Komorowski zwyciężył w stosunku 63,5 proc. do 36,5 proc.

Do zażartego pojedynku doszło w Rzeszowie, gdzie Komorowski wygrał zaledwie o nieco ponad 1 proc. głosów. Natomiast jedynym miastem wojewódzkim, gdzie kandydat partii rządzącej przegrał, jest Lublin. Dodajmy: o włos, gdyż na Kaczyńskiego zagłosowało tam 50,2 proc. wyborców, a Komorowski uzyskał 49,7 proc.

Z badań TNS OBOP wynika, że Bronisław Komorowski wygrał we wszystkich grupach wiekowych, przy czym największą przewagę osiągnął w przedziale 23-39 lat. Zdobył 58,4 proc. poparcia, Jarosław Kaczyński zaś 41,6 proc. Wyraźne zwycięstwo kandydat PO odniósł także wśród najmłodszych wyborców (18-22 lata) - 54 proc. do 46 proc. Najbliżej remisu było wśród wyborców powyżej 60. roku życia. Bronisław Komorowski uzyskał 50,3 proc., a Jarosław Kaczyński 49,7 proc. głosów. Z tego samego sondażu wynika, że w drugiej turze Bronisława Komorowskiego poparło 53 proc. kobiet i 52 proc. mężczyzn. Najwyższe, prawie 94-procentowe, poparcie Jarosław Kaczyński uzyskał w gminie Chrzanów na Lubelszczyźnie. Za to Bronisław Komorowski zdobył 93 proc. głosów w gminie Czyże niedaleko Hajnówki w woj. podlaskim, w którym wygrał Kaczyński stosunkiem 52 proc. do 47 proc.

Elektorat SLD kluczowy
Przed drugą turą było wiadomo, że najwięcej zależy od elektoratu Grzegorza Napieralskiego, który w pierwszej turze otrzymał bardzo wysokie, 14-procentowe, poparcie. Polityk SLD nie zdecydował się oficjalnie poprzeć żadnego z kandydatów w drugiej turze. Z badań wynika jednak, że aż 70 proc. wyborców Napieralskiego poparło Komorowskiego. - Na Kaczyńskiego zagłosowała tylko ta część wyborców SLD, dla której najważniejsze są kwestie socjalne, a różnica między tymi partiami jest niewielka - mówi prof. Krzysztof Wielecki, politolog UKSW i UW. Podobnego zdania jest Norbert Maliszewski. - Elektorat Napieralskiego składa się z trzech części: socjalny, nowo lewicowy (dla którego najważniejsze są kwestie obyczajowe) i postpeerelowski. Dwie ostatnie grupy poparły Komorowskiego, co dało mu zwycięstwo - uważa Norbert Maliszewski. Interesujące, że elektorat czwartego po pierwszej turze Janusza Korwin-Mikkego (ponad 400 tys. głosów) w większości zagłosował na Bronisława Komorowskiego, mimo że radykalny polityk poparł w drugiej turze Jarosława Kaczyńskiego.

Frekwencja to nie sukces
Wielu komentatorów podkreśla, że pozytywną niespodzianką jest wysoka frekwencja w drugiej turze - zagłosowało ponad 55 proc. wyborców. Należy pamiętać, że jest to, co prawda, więcej niż w 2005 r. (wówczas w drugiej turze zagłosowało 51 proc.), ale dużo mniej niż w przypadku pozostałych głosowań. W 1995 r. frekwencja wyniosła 68 proc., a pięć lat później 61 proc. (Aleksander Kwaśniewski zdobył ponad połowę głosów już w pierwszej turze).

- Również w porównaniu z Europą Zachodnią wypadamy słabo. Połowa Polaków nie jest zainteresowana naszą demokracją. To powód do niepokoju, a nie ekscytacji - stwierdza Krzysztof Wielecki.
W tegorocznych wyborach najwyższą frekwencją może pochwalić się woj. mazowieckie, gdzie zagłosowało 61,5 proc. uprawnionych. Najniższą odnotowano na Opolszczyźnie - 46,6 proc. Absolutny rekord pobiła nadmorska gmina Rewal, gdzie do urn poszło 90 proc. wyborców.

Zobacz jak głosowały poszczególne województwa
WOJ. DOLNOŚLĄSKIE
WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIE
WOJ. LUBELSKIE
WOJ. LUBUSKIE
WOJ. ŁÓDZKIE
WOJ. MAŁOPOLSKIE
WOJ. MAZOWIECKIE
WOJ. OPOLSKIE
WOJ. PODKARPACKIE
WOJ. PODLASKIE
WOJ. POMORSKIE
WOJ. ŚLĄSKIE
WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIE
WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIE
WOJ. WIELKOPOLSKIE
WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIE